fredag 19. september 2008

Då Grønland var norsk.


Frå gamalt av høyrde Grønland, Island og Færøyane til Norge. I år 1814 vart unionen mellom Danmark og Norge oppløyst som følgje av Kieltraktaten og Noreg vart tvinga inn i ein ny union med Sverige. Dei gamle norske skattlanda Grønland, Island og Færøyane vart ”gløymde” og beholdt av Danmark. Då Norge vart fritt i 1905 oppstod diskusjonen om Grønland eigentlig høyrde Norge til. Den norske utanriksminister meddelte at Danmark kunne utvida sine politiske og økonomiske interesser i Grønland utan å møta motstand frå norsk side. Dermed var bråket i gang.
Den 27.juni 1931 okkuperte Norge eit stort ubebudd område på Øst-Grønland. Her hadde Norge i mange år drive med jakt og fiske. Området vart kalla Eirik Raudes Land. Seinare vart også eit ubebudd område lenger sør okkupert av Norge. Helge Ingstad vart utnevd til sysselmann.
Same dag som Norge kunngjorde at deler av Grønland var okkupert førde Danmark saka inn for Domstolen i Haag. Saka trakk ut, men den 5.april 1933 tapte Norge på alle punkter. Kong Håkon tok dette svært tungt.
Norge hadde gitt namn til mange stader i Øst-Grønland, men berre eit fåtal av stadnamna vart godkjend av danske styresmakter.

Ingen kommentarer: